Raport o książkach – Małgorzata Lebda „Łakome”
O czym rozmawiamy w tym wydaniu
W tym odcinku Raportu o książkach Agaty Kasprolewicz wybierzemy się w góry, wysoko ponad dolinę Popradu, by trafić do domu dwojga wyjątkowych twórców: pisarki i poetki Małgorzaty Lebdy oraz Rafała Siderskiego, fotografa i artysty wizualnego.
„Łakome” to prozatorski debiut Małgorzaty Lebdy – opowieść o powrotach, towarzyszeniu i jedności, a także o chorobie, nieuchronnym umieraniu wszystkiego, co żywe oraz o naturze.
To też jedna z najgłośniejszych książek tego roku.
Ale dziś opowiemy także o historii spotkania dwojga ludzi, których połączyła rzeka – czy też rzeki – i których do dziś łączy to, co żywe. Właśnie ukazała się książka fotograficzna Rafała Siderskiego i Małgorzaty Lebdy „Dopływy, drgania, powidoki i pieśni na brzegach” – i nie byłoby jej, gdyby nie projekt “Czytanie Wisły”. W 2021 roku Małgorzata Lebda pokonała ponad 1100 km wzdłuż Wisły, od źródeł do ujścia, a Rafał Siderski towarzyszył jej jako fotograf.
Skąd wzięły się obie te książki; jak wyglądało objęcie wiejskiego domu — domu zastanego, w którym przed ludzkimi lokatorami żyły inne zwierzęta; jak dziś opisywać Żywe — i na czym polega wspólnota wsi? O tym już teraz w “Raporcie o książkach” — do domu Małgorzaty Lebdy i Rafała Siderskiego, położonego w jednym z przysiółków Beskidu Sądeckiego, wybierzemy się z Marcinem Żyłą.
Goście: Małgorzata Lebda i Rafał Siderski
Prowadzenie: Marcin Żyła
Realizacja: Kris Wawrzak
Występują
Małgorzata Lebda
Pisarka i poetka. Autorka książki fotograficznej stworzonej wspólnie z fotografem Rafałem Siderskim pt. „Dopływy, drgania, powidoki i pieśni na brzegach”. W 2021 r. pokonali razem ponad 1100 km wzdłuż Wisły, od źródeł do ujścia. Ich działo jest zapisem wspólnego doświadczenia. Jej książka „Łakome” znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike 2024.
Fot: Kuba Ociepa
Rafał Siderski
Fotograf i artysta wizualny. Jest autorem fotografii ilustrujących książkę „Dopływy, drgania, powidoki i pieśni na brzegach”, do której poetycki tekst napisała Małgorzata Lebda. W 2021 r. pokonali razem ponad 1100 km wzdłuż Wisły, od źródeł do ujścia. ich działo jest zapisem wspólnego doświadczenia.
Marcin Żyła
jest dziennikarzem i wydawcą „Raportu o stanie świata” od 2024 r. Swoje pierwsze zagraniczne korespondencje pisał kilkanaście lat temu – dla „Tygodnika Powszechnego” – z państw byłej Jugosławii, gdzie śledził powojenne losy Bośni i Hercegowiny, Serbii i Kosowa.
Od ponad dekady zajmuje się tematyką migrantów, uchodźców i granic (reportaże z Lampedusy, wysp Morza Egejskiego, Bliskiego Wschodu, Ugandy czy Burkina Faso). Brał udział w akcjach ratowniczych statku „Lekarzy Bez Granic” na Morzu Śródziemnym, był w ruinach zniszczonego Mosulu. Mówi, że pracując przy tym temacie można pokazywać wielką zmianę świata – mieszczą się w nim i dramatyczne sceny z morza czy państw Sahelu, i dramat ludzi – oraz zachodnia Realpolitik.
Z Wysp Brytyjskich i USA Marcin relacjonował też brexit i pierwszą kampanię wyborczą Donalda Trumpa. Publikuje rozmowy z ludźmi kultury, materiały o kulturze Karpat i relacji człowieka z innymi zwierzętami. Jego teksty można czytać m.in. w „Polityce” i magazynie „Spotkania z Zabytkami”.
Jest laureatem Polskiej Nagrody im. Sérgio Viera de Mello (2023) przyznawanej za działania na rzecz pokojowego współistnienia społeczeństw, religii i kultur. W latach 2016-23 był zastępcą redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”, wcześniej pracował w wydawnictwie Znak. Prowadzi zajęcia w Instytucie Spraw Publicznych UJ i warsztaty reportażu. Czas dzieli między Kraków, gdzie pewnej środy się urodził, a Orawę, gdzie żyje od wiosny do pierwszych śniegów.