Raport – sezon nieogórkowy
O czym rozmawiamy w tym wydaniu
Dziś wyjazdowy odcinek „Raportu – sezonu nieogórkowego”. Zapraszamy pod Babią Górę, na Orawę. Tutaj, na słowacko-polskim pograniczu spotkamy ludzi, którzy opowiedzą o regionie – ale inaczej niż podręczniki historii czy turystyczne przewodniki. Powędrujemy dawnymi trasami: wzdłuż rzek, starych szlaków handlowych, ścieżek zwierząt czy dróg, którymi kiedyś chodzono do pracy… w Budapeszcie. Będziemy na granicy mórz – pod górą, która potrafi zatrzymywać chmury i tworzyć własną pogodę.
Dlaczego nie zauważamy starych dróg? Czemu szeroką linią zaznaczamy na mapach granice między państwami, a nie wiemy, o czym mówią lokalne nazwy? Czy dzisiaj Karpaty łączą? I co Orawa ma wspólnego ze Szkocją?
Występują

Marcin Żyła
jest dziennikarzem i wydawcą „Raportu o stanie świata” od 2024 r. Swoje pierwsze zagraniczne korespondencje pisał kilkanaście lat temu – dla „Tygodnika Powszechnego” – z państw byłej Jugosławii, gdzie śledził powojenne losy Bośni i Hercegowiny, Serbii i Kosowa.
Od ponad dekady zajmuje się tematyką migrantów, uchodźców i granic (reportaże z Lampedusy, wysp Morza Egejskiego, Bliskiego Wschodu, Ugandy czy Burkina Faso). Brał udział w akcjach ratowniczych statku „Lekarzy Bez Granic” na Morzu Śródziemnym, był w ruinach zniszczonego Mosulu. Mówi, że pracując przy tym temacie można pokazywać wielką zmianę świata – mieszczą się w nim i dramatyczne sceny z morza czy państw Sahelu, i dramat ludzi – oraz zachodnia Realpolitik.
Z Wysp Brytyjskich i USA Marcin relacjonował też brexit i pierwszą kampanię wyborczą Donalda Trumpa. Publikuje rozmowy z ludźmi kultury, materiały o kulturze Karpat i relacji człowieka z innymi zwierzętami. Jego teksty można czytać m.in. w „Polityce” i magazynie „Spotkania z Zabytkami”.
Jest laureatem Polskiej Nagrody im. Sérgio Viera de Mello (2023) przyznawanej za działania na rzecz pokojowego współistnienia społeczeństw, religii i kultur. W latach 2016-23 był zastępcą redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”, wcześniej pracował w wydawnictwie Znak. Prowadzi zajęcia w Instytucie Spraw Publicznych UJ i warsztaty reportażu. Czas dzieli między Kraków, gdzie pewnej środy się urodził, a Orawę, gdzie żyje od wiosny do pierwszych śniegów.